Danh mục phân loại và đặt tên Linh dương đầu bò xanh

Linh dương đầu bò xanh được nhà tự nhiên học người Anh William John Burchell mô tả lần đầu vào năm 1823[2] và đặt danh pháp hai phần là Connochaetes taurinus.[3] Loài này được xếp vào chi Connochaetes cùng với linh dương đầu bò đen (C. gnou), thuộc họ Bovidae, động vật nhai lại có móng guốc chẻ.[3] Danh pháp Connochaetes bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp, những từ ngữ κόννος, kónnos, "râu", và χαίτη, khaítē, "lông rủ dài", "bờm".[4] Danh pháp taurinus khởi nguồn trong tiếng Hy Lạp, từ ngữ tauros, mang nghĩa con bò đực hoặc bò thiến.[5] Tên gọi phổ biến "blue wildebeest" (linh dương đầu bò xanh) dựa trên bộ lông khoác ánh xanh bạc đáng chú ý,[6] trong khi tên gọi khác như "gnu" bắt nguồn từ tên gọi dành cho loài vật này được người Khokloi sử dụng, một bộ lạc chăn thả bản địa phía tây nam châu Phi.[7]

Mặc dù linh dương đầu bò xanh và đen được xếp trong cùng chi, nhưng trước đây được xếp theo chi riêng biệt, Gorgon. Một nghiên cứu về nhiễm sắc thể nguyên phânADN ty thể được thực hiện nhằm tìm hiểu thêm về mối quan hệ tiến hóa giữa hai loài, phát hiện rằng cả hai có mối quan hệ phát sinh loài chặt chẽ và đã tách ra khoảng 1 triệu năm trước đây.[8]

Phân loài

C. taurinus có 5 phân loài:[1][9][10]

  • C. t. albojubatus (Thomas, 1912; linh dương đầu bò râu trắng phía đông), tìm được tại thung lũng tách dãn Gregory (phía nam xích đạo). Phạm vi kéo dài từ phía bắc Tanzania đến miền trung Kenya.
  • C. t. cooksoni (Blaine, 1914; linh dương đầu bò Cookson), giới hạn đến thung lũng Luangwa ở Zambia. Đôi khi, loài này có thể đi lang thang vào vùng cao nguyên miền trung Malawi.
  • C. t. johnstoni (Sclater, 1896; linh dương đầu bò Nyassaland), xuất hiện từ Mozambique (phía bắc sông Zambezi) đến miền trung phía đông Tanzania. Phân loài này đã tuyệt chủng tại Malawi.
  • C. t. mearnsi (Heller, 1913; linh dương đầu bò râu trắng phía tây), phân bố tại miền bắc Tanzania và miền nam Kenya. Phạm vi kéo dài từ phía tây thung lũng Gregory đến vịnh Speke tại hồ Victoria.
  • C. t. taurinus (Burchell, 1823; linh dương đầu bò xanh, linh dương đầu bò thông thường hoặc linh dương đầu bò nâu đốm) được tìm thấy ở miền nam châu Phi. Phạm vi kéo dài từ Namibia và Nam Phi đến Mozambique (phía bắc sông Orange) và từ phía tây nam Zambia (phía nam của sông Zambezi) tới miền nam Angola.

Lai ghép

Linh dương đầu bò xanh được cho lai giống với linh dương đầu bò đen.[11] Sự khác biệt trong hành vi xã hội lẫn môi trường sống trong lịch sử đã ngăn cản lai giống giữa hai loài. Tuy nhiên, vẫn có thể xảy ra khi cả hai loài được giới hạn cùng khu vực, con lai thường tốt giống. Một nghiên cứu về con vật lai tại khu bảo tồn thiên nhiên Spioenkop Dam ở Nam Phi phát hiện nhiều bất thường bẩm sinh liên quan đến răng, sừng và xương khớp trong của hộp sọ.[12] Một nghiên cứu khác báo cáo sự gia tăng kích thước con lai so với một trong hai bố mẹ của nó. Ở một số con vật lai bóng thính giác bị biến dạng cao và những bộ phận khác như xương quay, xương trụ được hợp nhất.[13]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Linh dương đầu bò xanh http://books.google.com/books?id=g977LsZHpcsC&prin... http://www.google.com/books?id=JgAMbNSt8ikC&pg=PA6... http://www.merriam-webster.com/dictionary/gnu http://www.merriam-webster.com/dictionary/taurus http://animals.nationalgeographic.com/animals/mamm... http://www.safaricamlive.com/Encyclopedia/mammals/... http://www.ultimateungulate.com/Artiodactyla/Conno... http://www.departments.bucknell.edu/biology/resour... http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=1420050... http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=1420051...